Năm 2010 với chủ trương xây dựng Hà Lai đạt chuẩn xã Nông thôn mới vào năm 2016 theo Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày 16/4/2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới; Quyết định số 800/QĐ-TTg, ngày 04/6/2010 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020; Quyết định số 2005/QĐ-UBND ngày 07/6/2010 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá về việc phê duyệt đề án xây dựng nông thôn mới tỉnh Thanh Hoá giai đoạn 2010 – 2020, định hướng đến năm 2030;

Nhận thức rõ vai trò quan trọng của công tác quản lý đai trong công cuộc xây dựng xã nông thôn mới Đảng uỷ, HĐND, UBND đã chỉ đạo tập trung lập quy hoạch và tổ chức lấy ý kiến rộng rãi đối với cán bộ, đảng viên và nhân dân về các quy hoạch: như quy hoạch khu Trung tâm văn hóa, TDTT của xã, khu công sở, chợ. Bên cạnh đó là việc quy hoạch các khu đất ở dân cư như: Khu vực Nhà Trẻ thôn Nhạn Trạch (thôn 2 cũ), khu Đồng Mầu thôn Phú Thọ (thôn 1 cũ), Khu vực Gò Ba thôn Mậu Yên 2 (Thôn 3 cũ), khu vực Ao Làng, Gò Súng thôn Vân Cô ( thôn 6, thôn 7 cũ) đáp ứng nhu cầu về đất ở của nhân dân và đảm bảo nguồn kinh phí phục vụ cho công tác xây dựng Nông thôn mới

Công sở xã Hà Lai được xây dựng trên mặt bằng quy hoạch mới khu Gò Ba hoàn thành và đưa vào sử dụng năm 2017

Khu Trung tâm VH - TDTT xã

Năm 2014 thực hiện Chỉ thị số 13-CT/HU ngày 07/5/2014 của Ban thường vụ huyện uỷ về tiếp tục thực hiện " Dồn điền, đổi thửa" xây dựng Nông thôn mới. Căn cứ vào tình hình thực tiễn của địa phương xã Hà Lai nói riêng và địa bàn huyện Hà Trung nói chung đó là tình trạng nhân dân bỏ ruộng, nhất là ở những xứ đồng không thuận tiện cho việc trồng lúa. Cùng với các xã như Hà Châu, Hà Thanh, Hà Vân. Hà Lai cũng là một trong những xã tiên phong đi đầu trong công tác dồn điền, đổi thửa, chuyển đổi đất sản xuất nông nghiệp kém hiệu quả sang đất sản xuất linh hoạt vừa gieo cấy vừa kết hợp nuôi trồng thủy sản, điển hình là Thôn Mậu Yên 1 (Thôn 5 cũ), thôn Mậu Yên 2 (Thôn 3,4 cũ) đã tạo được đồng thuận cao của các cấp uỷ đảng và nhân dân và đã được Huyện uỷ, Đảng uỷ xã ghi nhận khen thưởng.

 Từ chủ trương đúng đắn của Đảng trên địa bàn xã đã xuất hiện nhiều mô hình trang trại vừa và nhỏ sản xuất có hiệu quả như mô hình trang trại hộ anh Lê Xuân Thoả thôn Mậu Yên 2 (cá lúa kết hợp với chăn nuôi thuỷ cầm), mô hình trang trại hộ anh Nguyễn Văn Tiến, bà Nguyễn Thị Thuỷ thôn Mậu Yên 1 (Cá lúa kết hợp với trồng cỏ chăn nuôi gia súc, trang trại hộ bà Mai Thị Hiên thôn Phú thọ (Chăn nuôi gia súc kết hợp nuôi cá). Qua đó cho thấy hiệu quả kinh tế mỗi ha đất cho thu hoạch từ 3-5 tấn cá năm tổng thu nhập từ 150-200 triệu/ha/năm cao gấp khoảng 4-5 lần so với cấy lúa truyền thống.

Công tác quản lý đất lâm nghiệp cũng được Đảng uỷ, Chính quyền xã quan tâm làm tốt cụ thể năm 2019 thực hiện Kế hoạch số 559/KH-UBND ngày 01/4/2019 của UBND huyện Hà Trung về giao rừng, cho thuê rừng gắn với giao đất, cho thuê đất lâm nghiệp trên diện tích rừng đang tạm giao cho UBND xã quản lý. UBND xã đã từng bước xây dựng phương án, Kế hoạch để cho thuê rừng gắn với cho thuê đất lâm nghiệp nhằm tạo điều kiện ổn định lâu dài cho các hộ có thể yên tâm đầu tư vào rừng, mặt khác nâng cao tinh thần trách nhiệm đối với nhân dân trong công tác phòng chống cháy rừng

Tuy nhiên bên cạnh những mặt tích cực đó công tác quản lý đất đai trên địa bàn xã Hà Lai trong những năm qua cũng còn những mặt hạn chế cần phải khắc phục cụ thể là:

- Một bộ phận nhân chưa chấp hành nghiêm quy định trong luật đất đai năm 2014 vẫn còn tình trạng san lấp trái phép đất phi nông nghiệp, hạ nền không đúng quy định, tự ý xây dựng trái phép các công trình trên đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp liền kề với đất Phi nông nghiệp.

 - Công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chưa đảm bảo theo tiến độ đề ra, việc xử lý đất 273 còn vứng mắc, khó khăn

- Việc xử lý các vi phạm về đất đai có lúc, có thời điểm còn chưa kịp thời, chưa kiên quyết vẫn còn tình trạng nể nang né trách nên dẫn đến hiệu quả xử lý chưa đạt yêu cầu.

- Công tác tuyên truyền PBGD pháp luật về đất đai còn chưa phong phú, đa dạng chủ yếu là tuyên truyền qua hệ thống loa truyền thanh.

- Hàng năm đơn thư kiến nghị, khiếu nại về đất đai vẫn còn và có xu hướng tăng chủ yếu là các tranh chấp về đất đai giữa các hộ với nhau, trong những năm gần đây xuất hiện cả đơn tố cáo vượt cấp, kéo dài đây là một trong những nguy cơ tiềm ẩn gây mất tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại trên xuất phát từ cả nguyên khách quan lẫn nguyên nhân chủ quan nhưng chủ yếu vẫn là nguyên nhân chủ quan đó là:

-  Một số cấp uỷ đảng, chi bộ chưa thực sự sâu sát, quan tâm đến công tác quản lý đất đai trên địa bàn thôn, báo cáo không kịp thời hoặc không báo báo khi để xảy ra vi phạm trên địa bàn thôn, gây khó khăn cho việc xử lý.

- Ý thức chấp hành của một số hộ dân chưa cao còn tình trạng lợi dụng ngoài giờ làm việc, ngày nghỉ, ngày lễ hoặc vào ban đêm đã thực hiện hành vi vi phạm về đất đai như san lấp, hạ nền, xây dựng trái phép.

- Công tác tham mưu của công chức chuyên môn có lúc có thời điểm chưa sau sát với tình hình, chưa kịp thời, sự phối hợp với các ngành, công chức trong việc tuyền truyền, xử lý vi phạm còn chưa hiệu quả.
          Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác quản lý đất đai trên địa bàn xã Hà Lai trong giai đoạn tiếp theo cần làm tốt các nhiệm vụ sau: 

- Tiếp tục tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, sự điều hành có hiệu quả chính quyền xã. Nâng cao tinh thần trách nhiệm của người đứng. Xử dung đất đai đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và đúng mục đích sử dụng đất, tiết kiệm, có hiệu quả

- Huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong công tác tuyên truyền, vận động cho các hội viên của mình nghiêm chỉnh chấp hành tốt Luật đại đai năm 2014. Không lấn, chiếm, hủy hoại đất đai, vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được công bố, Không sử dụng đất, sử dụng đất không đúng mục đích, Không thực hiện đúng quy định của pháp luật khi thực hiện quyền của người sử dụng đất, Nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp vượt hạn mức đối với hộ gia đình, cá nhân theo quy định của Luật này. Sử dụng đất, thực hiện giao dịch về quyền sử dụng đất mà không đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái quy định về quản lý đất đai. Không cung cấp hoặc cung cấp thông tin về đất đai không chính xác theo quy định của pháp luật. Cản trở, gây khó khăn đối với việc thực hiện quyền của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

- Kiên quyết kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm, dứt điểm đối với những trường hợp vi phạm, đặc biệt là những trường hợp đã được nhắc nhở nhưng vẫn cố tình vi phạm. Công chức phụ trách lĩnh vực Đất đai cần tiếp tục nghiên cứu tham mưu có hiệu quả cho Đảng uỷ, uỷ ban trong việc quản lý đất đai trên địa bàn xã Hà Lai

- Làm tốt công tác tiếp nhận và giải quyết đơn thư liên quan đến lĩnh vực đất đai đảm bảo kịp thời chính xác, đúng theo quy định pháp luật, tránh để đơn thư vượt cấp kéo dài, phát hiện và xử lý nghiêm những cá nhân cố tình lợi dụng đơn thư để xuyên tạc, hạ uy tín của lãnh đạo, gây bất ổn về tình hình chính trị trên địa bàn xã.  

Xuân Hoà (Công chức Tư pháp - Hộ tịch)